De geschiedenis van het ziekenvervoer in ons land is veelzijdig. Veel instellingen, personen en bedrijven hebben zich er voor ingezet, soms naar aanleiding van een ongeval. Zo besloot de nog jonge eigenaar van een autobedrijf in Zuid-Holland in 1963, na nauw betrokken te zijn geweest bij een ongeluk, een ambulance aan zijn bedrijf toe te voegen.
Rob van de Merwe is een geboren en getogen Rotterdammer. Hij vestigde zich in 1962 op 21-jarige leeftijd in Ridderkerk met een autobedrijf. Het bedrijf groeide in korte tijd uit tot wat we nu een 'holding' zouden noemen. Behalve uit een FIAT- en Simca-dealerschap bestond het .bedrijf uit een autobergingsbedrijf, auto-onderdelenbedrijf, een bandenhandel, een.autoverhuurbedrijf en een autorijschool met tien leswagens.:
In 1963 reed één van de leswagens op een zaterdag een plotseling overstekende 75-jarige fietser aan. Rob van de Merwe werd er als baas bij geroepen. Ook één van de huisartsen werd gewaarschuwd. Ze moesten echter bijna een uur wachten op de ziekenwagen uit Rotterdam, want de Rotterdamse chauffeurs kenden de weg in Ridderkerk niet. Intussen raakte de vrouw in coma, zonder daar ooit weer uit te komen. Deze gebeurtenis maakte een diepe indruk op Van de Merwe en was reden voor hem een ziekenwagen aan zijn bedrijf te verbinden. Daarbij ging hij voortvarend te werk. Hij benaderde een enthousiaste EHBO-er (en Rode Kruiser) en een ex-hospik. Van de Havenongevallendienst uit Rotterdam kocht hij een Peugeot D4B uit 1959, opgebouwd door de Gebr. Visser uit Leeuwarden. Op 1 september 1963, nog maar enkele maanden na het ongeval met de fietser, ging Van de Merwe Ziekendienst van start. Artikelen in Het Vrije Volk en het locale weekblad De Combinatie kondigden de dienst aan.
De alarmering!
Het verzorgingsgebied van de dienst omvatte Ridderkerk tot de gemeentegrens met Rotterdam, Alblasserdam en tot de brug bij Zwijndrecht. In dit gebied lagen de dorpen Bolnes, Slikkerveer, Rijsoord en Oostendam. Het was rijk aan scheepswerven en er liepen twee autosnelwegen de A15 en de A16 door heen. Hét bedrijf was gevestigd bij het FIAT-bedrijf aan de Reyerweg 239-241 in Slikkerveer (Gemeente Ridderkerk). Rond 1965 vroeg de gemeente Barendrecht aan Van de Merwe het ziekenvervoer bij hen ook te verzorgen. De naam werd gewijzigd in de Ridderkerkse en Barendrechtse Ongevallen- en Ziekendienst en het bedrijf verhuisde naar de Kievitsweg 87-91 in Slikkerveer.
Voor ongevallen verliep de alarmering via de politie. Ook de huisarts werd gewaarschuwd. Hij begeleidde de patiënt soms in de ziekenwagen tot in het ziekenhuis. Bekende huisartsen uit die tijd waren J.A. Crezée, A.J. Nolen, G.H.Wienen, H.G. Waisfisz en J. van de Knaap, die tevens gemeentearts was. Had de huisarts de ziekenwagen nodig, dan belde hij het alarmnummer 4555. Voor een .telefoonaansluiting voor het ziekenwagenpersoneel werkte de PTT altijd goed mee door voor een makkelijk te onthouden nummer te zorgen. Via het nummer 4555 hoorde de beller hoe de chauffeur te bereiken was. De chauffeur ging na zijn oproep op pad en haalde de verpleger op. Dankzij de goede plaatselijke bekendheid was de ziekenwagen snel ter plaatse.
Belevenissen.
Op de eerste dag van hun bestaan -de garage was nog niet eens klaar moesten ze al uitrukken voor een ernstig ongeval bij De Machinefabriek Smit. Bij aankomst bleek een slijpschijf gebroken. Het afgebroken deel had een arbeider in het hoofd geraakt. Hij was op slag dood. Rob van de Merwe en Hans Schut konden niets anders doen dan het slachtoffer naar het mortuarium brengen. Geen uitnodigend begin van de ongevallen dienst.
Op een avond werd hij opgeroepen voor een ongeval met een brommer. De bromfietser bleek een gebroken heen te hebben en moest naar het Dijkzigt Ziekenhuis in Rotterdam. Onderweg passeerde hij het Feijenoordstadion dat net uitliep na een wedstrijd. Het was een enorme drukte. Rob besloot voor de show het zwaailicht en de drietoon te gebruiken. Daarop kwamen twee motorrijders van de politie naast hem rijden en vroegen hem waar hij heen meest. Het Dijkzigt natuurlijk! Nou, dan zouden ze hem wel even begeleiden. Daar schrok Rob toch wel even van, zo ernstig was het letsel van zijn patiënt nu ook weer niet. Met loeiende sirenes ging het door de stad, de Maastunnel door en rechtsaf naar het Dijkzigt. Rob hoopte al, dat ze voor het Dijkzigt zouden afhaken, maar ze gingen helemaal mee tot aan de Eerste Hulp. Rob schoof het raampje in de scheidingswand opzij en meldde de bromfietser, dat de politie ze begeleid had. 'Hou jij je eens een beetje dood!' Die boodschap begreep de bromfietser. De motoragenten werden uitbundig bedankt voor de goede diensten en gingen gelukkig niet helemaal mee naar binnen.
Dit artikel werd geschreven door dr. Hans Waldeck en drs. Thijs Gras.
Vervolg Het ziekenvervoer in Ridderkerk deel 2.