Harry Aardoom heeft een bijzondere hobby. Hij doet al jaren onderzoek in de Rechterlijke Archieven in Zuid-Holland: Baljuw en Hoge Vierschaar van Zuid-Holland. Hij is daar inmiddels een expert in geworden. Over gebeurtenissen die ook lezenswaardig zijn voor een groter publiek schrijft hij artikeltje en publiceert deze zo mogelijk. Voor de rubriek Terug in de tijd met de Stichting Oud Ridderkerk verzorgde hij verslagen over gebeurtenissen uit vervlogen tijden waarover een oordeel werd geveld door de Hoge Vierschaar van Zuid-Holland. Hieronder een nog niet eerder gepubliceerd verhaal:

Het gebeurde in 1773 in Ridderkerk.
Leendert de Ronde, zoon van Pieter de Ronde, was inwoner van Ridderkerk. Hij werd in 1770 geestesziek ("zinneloos en krankzinnig") en werd toen op kosten van de diaconie ingesloten in "het krankzinnig en beterhuis" van Dordrecht. Daar moesten na enige tijd beide benen worden geamputeerd. De re¬den van de ingreep werd in het verslag niet vermeld. "... eenigen tijd daar na 't ongeluk heeft gehad van beyde zyne beenen door ene chirurgicale operatie en amputatie te moeten verliezen." De diaconie van Ridderkerk moest ook dat betalen, de rekening bedroeg het lieve bedrag van 376 guldens en 10 stuivers. Dus de diaconie had het gevoel al veel te hebben gedaan. Vader had niet kunnen bijdragen in de kosten van opname en operatie. Na geruime tijd daar te zijn verzorgd kon hij in April 1771 weer naar huis worden teruggeplaatst. De geestesziekte leek te zijn genezen. De terugplaatsing was op verzoek van de diaconie die hoopte dat verzorging thuis goedkoper zou zijn. Maar de ouders kwamen toch met een verzoek om ondersteuning bij de diaconie, zodat in November 1771 begonnen werd met het geven van 2 gulden per week. De diaconie probeerde hem van houten prothesen te voorzien, maar de ouders hadden steeds argumenten waarom dat nog niet mogelijk was. Dat was een misrekening, want met prothesen zou hij misschien zijn brood kunnen verdienen.

Welnu, in Januari 1773 had de diaconie plotseling veel aanvragen tot ondersteuning. Zodat de armmeesters gedwongen waren om de steun aan het gezin de Ronde te verlagen van 40 naar 14 stuivers per week. "Het was teveel voor hunne reets verarmde, en boven vermogen bezwaarde armen kasse."
Bovendien vond de diaconie van Ridderkerk dat het gezin eigenlijk viel onder de diaconie van Zwijndrecht of onder die van HI Ambacht. En kijk, dat namen de ouders niet. Ze klaagden bij de hoge vierschaar van Zuid-Holland. De hoge vierschaar gaf de ouders gelijk, en besliste dat de diaconie weer twee gulden per week moest betalen. De armmeesters van de diaconie voelden zich diep beledigd. Immers, het klagen van vader bij de hoge vierschaar was een brutale streek geweest, ("zyn onbillijke pretensien"). Alsof de diaconie in het geheel niets had gedaan. Nee, de diaconie gaf morrend toe, maar niet van harte. Het verhaal geeft een aardig inzicht in wat kerkelijke hulp in vroeger tijd bij ziekte kon betekenen. Er werd best veel gedaan, vond ik.

Harry Aardoom.